Olüň ýaly material ýadyna düşüp, görnüşini üýtgedip biler

Saçyny düzeden her kimiň bilişi ýaly, suw duşmandyr.Heatylylyk bilen düzedilen saçlar, suwa degen minutda yza öwrüler.Näme üçin?Sebäbi saç şekilli ýadyna eýe.Maddy aýratynlyklary, belli bir gyjyndyrmalara jogap hökmünde görnüşini üýtgetmäge we başgalara jogap hökmünde öňki görnüşine dolanmaga mümkinçilik berýär.
Beýleki materiallarda, esasanam dokma önümlerinde bu görnüşli ýadyň bar bolsa näme etmeli?Çyglylyga sezewar bolanda açylan we gurak wagty ýapylan ýa-da adamyň ölçeglerine çenli uzalyp gidýän ýa-da kiçelýän bir ölçegli eşikleri göz öňüne getiriň.
Indi Garward Jon A. Paulson In Engineeringenerçilik we amaly ylymlar mekdebiniň (SEAS) gözlegçileri islendik görnüşde 3D görnüşinde çap edilip bilinýän we tersine şekil ýady bilen öňünden programmirläp boljak biokompatif material taýýarladylar.Bu material saçlarda, dyrnaklarda we gabyklarda tapylan süýümli belok keratiniň kömegi bilen ýasalýar.Gözlegçiler dokma önümçiliginde ulanylýan Agora ýüňünden keratini çykardylar.
Gözleg, dünýädäki iň uly hapalaýjylardan biri bolan moda pudagynda galyndylary azaltmak boýunça has giň tagallalara kömek edip biler.Eýýäm Stella Makkarti ýaly dizaýnerler pudagyň ýüň ýaly materiallary nähili ulanýandygyny täzeden gözden geçirýärler.
SEAS-yň bioenergetika we amaly fizika boýunça Tarr maşgalasynyň professory Kit Parker: "Bu taslama bilen, diňe bir ýüňi gaýtadan işlemek bilen çäklenmän, gaýtadan işlenen ýüňden zatlary gurup biljekdigimizi görkezdik" -diýdi. kagyzyň awtory.“Tebigy baýlyklaryň durnuklylygynyň netijeleri aýdyňdyr.Gaýtadan işlenen keratin belogy bilen, şu güne çenli haýwanlary gyrkmak we dokma we moda pudagynyň daşky gurşawa ýetirýän täsirini azaltmak üçin edil şu günki güne çenli köp zat edip bileris. ”
Gözleg Tebigat materiallarynda çap edildi.
SEAS-yň postdoktorlyk işgäri we kagyzyň ilkinji awtory Luka Cera keratiniň şekilini üýtgetmek ukybynyň açary onuň iýerarhiki gurluşydygyny aýtdy.
Keratiniň bir zynjyry, alfa-gelix diýlip atlandyrylýan bahara meňzeş gurluşa ýerleşdirildi.Bu zynjyrlaryň ikisi birleşip, örtülen rulon diýlip atlandyrylýan gurluşy emele getirýär.Bu örtülen rulonlaryň köpüsi protofilamentlere we ahyrynda uly süýümlere ýygnanýar.
Cera: "Alfa gelixiň we birleşdiriji himiki baglanyşyklaryň gurulmagy materiala güýç we şekil berýär" -diýdi.
Süýüm uzaldylanda ýa-da belli bir gyjyndyrma sezewar edilende, bahara meňzeş gurluşlar ýapylýar we baglanyşyklar durnukly beta-listleri emele getirýär.Süýüm öňki görnüşine gaýdyp başlaýança şol ýagdaýda bolýar.
Gözlegçiler bu prosesi görkezmek üçin dürli şekilli 3D görnüşli keratin listlerini çap etdiler.Wodorod peroksidiň we monosodium fosfatyň erginini ulanyp, materialyň hemişelik görnüşini - işledilende hemişe gaýdyp boljak görnüşini programmirlediler.
Memoryat düzülenden soň, sahypany täzeden programmirläp we täze şekillere öwrüp bolýar.
Mysal üçin, bir keratin listi hemişelik görnüşi hökmünde çylşyrymly origami ýyldyzyna bukuldy.Memoryat döredilenden soň, gözlegçiler ýyldyzy suwda batyrdylar we şol ýerde ýüze çykyp başlady.Şol ýerden kagyzy berk turba öwrüpdirler.Guradylandan soň, list doly durnukly we işleýän turba hökmünde gulplandy.Bu prosesi tersine öwürmek üçin turbany suwa goýdular, ol ýerde açylmadyk we origami ýyldyzyna öwrüldi.
Cera: "Bu materialy 3D çap etmek, soňra bolsa hemişelik şekillerini düzmek, mikron derejesine çenli gurluş aýratynlyklary bolan hakykatdanam çylşyrymly şekilleri ýasamaga mümkinçilik berýär" -diýdi Cera."Bu materialy dokma önümlerinden dokma in engineeringenerçiligine çenli köp sanly amaly üçin amatly edýär."
Parker: "Her gün käsäniň ululygy we görnüşi düzülip bilinýän bürünç öndürmek üçin şuňa meňzeş süýümleri ulanýarsyňyzmy ýa-da lukmançylyk bejergisi üçin dokma önümlerini öndürmäge synanyşýarsyňyzmy, Lukanyň işiniň mümkinçilikleri giň we tolgundyryjy" -diýdi Parker."Biz biologiki molekulalary öň hiç wagt ulanylmadyk ýaly in engineeringener substratlary hökmünde dokma önümlerini täzeden gözden geçirmegi dowam etdirýäris."


Iş wagty: 21-2020-nji sentýabr